Wentylacja grawitacyjna to wymiana powietrza wentylacyjnego w budynku, zachodząca dzięki różnicy stężeń wewnątrz niego i na zewnątrz. Stężenie i gęstość powietrza zależy od temperatury – ciepłe powietrze jest bardziej rozrzedzone niż powietrze zimne. Dąży ono do wyrównania stężeń po obu stronach przegrody, co owocuje napływaniem zimnego powietrza z zewnątrz (przy założeniu, że mowa o sezonie zimowym) przez szczeliny do wewnątrz budynku, w którym znajduje się mniej gęste, ciepłe powietrze. Dzięki zaopatrzeniu budynku w otwór wylotowy u stropu, ciepłe, lekkie powietrze migruje przez nie na zewnątrz.
Wentylator w kominie wentylacyjnym
Takie działanie wentylacji przez lata ma zastosowanie w budynkach mieszkalnych, a także w budynkach inwentarskich. Niestety, rozwiązanie ma kilka minusów. Jego skuteczność w sezonie letnim drastycznie spada z uwagi na niewielką różnicę temperatur powietrza (lub całkowity jej brak) wewnątrz i na zewnątrz budynku. Świeże powietrze z tlenem jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzi i zwierząt, a kiedy w upalny, parny dzień stężenie dwutlenku węgla w powietrzu w chlewni rośnie, może się to odbić na stanie zdrowia trzody chlewnej. Dobrym rozwiązaniem jest wspomaganie wentylacji grawitacyjnej wentylatorami – wówczas mówi się o wentylacji hybrydowej. Niezbędnym elementem dla działania wentylacji jest komin wentylacyjny do chlewni. Materiał kanału to zazwyczaj tworzywo sztuczne. Wilgotne powietrze z chlewni zawiera kwaśne substancje odorowe, na które, w razie niepożądanego wykroplenia w kanale, materiał komina musi być odporny. Powietrze do wewnątrz dostaje się przez otwory w przegrodzie (okna, drzwi, otwory wentylacyjne wykonane celowo, nieszczelności), a opuszcza pomieszczenie właśnie przez przez komin, czyli kanał wywiewny, wyprowadzony ponad połać dachową i zakończony ochronną nasadą kominową. Powinien być dokładnie zaizolowany, aby uniknąć wykroplenia na jego ściankach wilgoci z usuwanego powietrza. Dla usprawnienia procesu i uniezależnienia się od warunków atmosferycznych, można doposażyć go w wentylator wyciągowy.
Warto dodać, że upały i zaduch w chlewni sprzyjają kanibalizmowi wśród trzody. Odpowiednia wentylacja w pomieszczeniu, tj. zapewniająca w każdych warunkach świeże powietrze do oddychania dla całego inwentarza powinna być zamierzeniem każdego hodowcy. Otwieranie wrót i okien w celu przewietrzenia chlewni to szybki i łatwy sposób, jednak powoduje niezdrowe dla zwierząt przeciągi. O wiele korzystniejsza jest powolna, ale stała wymiana strumieni powietrza wentylacyjnego.