Wśród urządzeń przemysłowych, które są mało znane wśród laików, wymienić można spektometry promieniowania X. Ich zadaniem jest identyfikacja pierwiastków w próbce, a także zmierzenie ich ilości oraz jakości. Spektometry można wykorzystywać z powodzeniem w wielu różnych branżach. Sprawdzają się zwłaszcza w procesie produkcyjnym, ponieważ mogą przeprowadzać analizę elementarną produktów. Znajdują zastosowanie także w zakładach górniczych, hutach, odlewniach i wielu innych miejscach.
Zastosowanie spektometrów XRF
Jest to zatem naprawdę uniwersalne urządzenie. Jeśli chodzi o zakłady górnicze – za pomocą spektometrów XRF można wyznaczyć pierwiastki w urobku kopalnianym już w momencie, gdy leży on na taśmociągu. Jest to zatem duża oszczędność czasu, ponieważ badanie wykonuje się w trakcie innego zadania, nie trzeba na nic czekać. Jak jednak takie spektrometry XRF tak właściwie działają? XRF to skrót, który można rozwinąć jako X-ray fluorescence, co po polsku oznacza oczywiście fluorescencję rentegnowską. Ta metoda pomiaru opiera się na zjawisku wtórnej emisji promieniowania rentgena z próbki, którą wzbudzono wcześniej za pomocą również wysokoenergetycznego promieniowania rentgenowskiego (w niektórych przypadkach może to być także promieniowanie gamma). Metoda pomiaru XRF jest nieniszcząca, dlatego nie ma żadnych obaw co do stanu próbki. Zasada działania jest prosta, każdy pierwiastek ma inne widmo pod wpływem promieniowania rentgenowskiego i to właśnie po nim można poznać rodzaj pierwiastka, także jego jakość oraz ilość. Jest to zatem metoda prosta, ale wyjątkowo skuteczna, dlatego właśnie znajduje zastosowanie w wielu różnych branżach. Eksploatacja takiego spektometra jest całkowicie bezpieczna – są w nim zastosowane znane na przykład w medycynie lampy rentgenowskie, które nie mają negatywnego wpływu na otoczenie (fala rentgena dotyka tylko obiektu znajdującego się na drodze lampy). W dodatku nie ma problemu z konserwacją, która jest naprawdę prosta. Spektometry są właściwie niezawodne, pokazują wyniki z bardzo dużą dokładnością, pomiary są stabilne i powtarzalne.
Oczywiście wiele zależy od jakości urządzenia. Powinno ono być zaprojektowane z należytą uwagą, aby spełniać oczekiwania nawet najbardziej wymagających użytkowników, którym zależy na niemal stuprocentowej dokładności pomiarów. O tym powinien pamiętać każdy producent spektometrów i innych urządzeń tego typu, jeżeli zależy mu na tym, aby jego spektometry i pozostałe wyroby cieszyły się zainteresowaniem w wielu różnych branżach przemysłu.